Vermoeden van kindermishandeling – wegkijken of actie?

We lezen allemaal wel eens cijfers over kindermishandeling. In iedere klas moet minimaal één kind zitten dat slachtoffer is van kindermishandeling. Dat geldt ook voor kinderen in de kinderopvang, ook in de leeftijd van 0-4 jaar. Daarnaast wordt er veel geschreven over dat tijdens de lockdown de cijfers van kindermishandeling ongeveer zijn verdrievoudigd.

Als je met kinderen werkt of omgaat of kinderen naast je hebt wonen, dan kan het ook jou overkomen: een niet-pluis onderbuikgevoel. Je schrikt. Je hebt een naar gevoel over de thuissituatie van het kind. Je hebt de behoefte om te overleggen met jouw collega’s of mede-sporttrainers. Je vraagt je af of jouw andere buren zich ook wel eens zorgen maken.

Wat doe je dan? Wegkijken of actie?

Wegkijken

Je kunt een hoop redenen bedenken waarom je niet in de actie komt:

‘Stel dat ik het mis heb. Wat doe ik dat gezin dan aan?’
‘Stel dat de buren boos op me worden? Ik woon hier met veel plezier en heb geen verhuisplannen.’
‘Er zijn toch wachtlijsten in de hulpverlening. Als ik mijn nek uitsteek voor dat kind, dan gebeurt er toch niets.’
‘Het valt ook niet mee om als leerkracht zo veel kinderen in het gareel te moeten houden.’
‘Mijn collega reageert misschien wat streng, maar ze heeft ook haar goede kanten.’
‘Ik heb het van horen zeggen. Wie zegt mij dat moeder gelijk heeft dat vader zo slecht is?’
‘De trainer zal zijn dag wel niet hebben. Gelukkig heeft het kindje wel plezier op het veld.’
‘We hebben allemaal wel eens een borrel op het werk.’

Zo kan ik nog wel een tijdje doorgaan. Al deze bedenkingen worden ook wel de dilemma-lijst genoemd. Ze houden ons af van het in actie komen, waardoor het kind in een (mogelijk) onveilige situatie blijft zitten.

Actie

Kom je wel in actie, dan werkt jouw gezonde geweten. Fantastisch. Je wilt er zeker van zijn dat het kind in een emotioneel en fysiek veilige omgeving is. Het gevoel van emotionele veiligheid bij volwassenen waar een kind afhankelijk van is, is de basis waarop een kind zich kan ontwikkelen en eigen talenten kan inzetten. Het maakt niet uit of dat nu thuis, in de kinderopvang, op school, op de sportvereniging of waar dan ook is. De emotionele veiligheid biedt het kind de durf om de wereld om zich heen te ontdekken, met jou als volwassene als steun en voor advies. Kinderen die emotioneel veilig opgroeien, hebben een grotere kans op een gelukkig leven. Heeft niet ieder kind daar recht op?

Wat kan je doen?

Wat kan je doen als je het vermoeden hebt dat er sprake is van een emotioneel en misschien wel fysiek onveilige omgeving voor het kind? Mijn allereerste en allerbelangrijkste advies aan jullie allemaal is:

Vraag (anoniem) advies bij Veilig Thuis (tel.: 0800-2000). De medewerker die je aan de telefoon krijgt, hoort jouw verhaal aan, waarna hij/zij de kern kort en krachtig samenvat. Er zal duidelijk aangegeven worden waarom het terecht is dat je je zorgen maakt of waarom je toch geen zorgen hoeft te maken. Ook wordt met jou besproken wat jouw vervolgstap kan zijn. Er wordt jou een dossiernummer gegeven. Bel je een volgende keer weer belt, dan kan de medewerker zo het verhaal van de collega erbij pakken en hoef je niet helemaal opnieuw alles te vertellen.

Mijn eigen ervaring

Onlangs heb ik zelf, als interim-manager in de kinderopvang, een melding gedaan bij Veilig Thuis. De pedagogisch medewerker van de groep deelde haar zorgen met mij en andere collega’s hadden ook een niet-pluis gevoel. Ik begreep de zorgen en nam contact op met de aandachtsfunctionaris van onze kinderopvangorganisatie. Zij adviseerde mij dat het van belang was om, naar aanleiding van onze bevindingen, samen met de pedagogisch medewerker in gesprek te gaan met ouders en onze bevindingen zo objectief mogelijk te delen. Ook heb ik voor advies voor het gesprek contact opgenomen met Veilig Thuis.

Het gesprek met Veilig Thuis was erg prettig. Het bevestigde me dat ik me wel degelijk ongerust mocht maken en dat ik in het belang van de veiligheid van het kind reageerde. Het gesprek met de ouders en de pedagogisch medewerker volgde. Naar aanleiding van dat verontrustende gesprek heb ik een melding gedaan bij Veilig Thuis.

Je zult begrijpen dat deze casus een enorme impact heeft gehad op het hele team. Wat hebben we ons zorgen gemaakt om de emotionele en fysieke veiligheid van het kind.

Wat mij gemotiveerd heeft om niet weg te kijken en om actie te ondernemen, was de opmerking van onze aandachtsfunctionaris: “Het is niet aan ons om aan waarheidsvinding te doen. Dat is aan Veilig Thuis. Wij signaleren alleen dat er mogelijk sprake is van kindermishandeling. In het belang van de veiligheid van het kind doen we hiervan melding bij Veilig Thuis.”

“Gelukkige kinderen zijn kinderen die emotioneel veilig opgroeien”

Door mijn verantwoordelijkheid te nemen, niet weg te kijken en in actie te komen, nam ik het kind serieus. Ik wilde me inzetten voor de emotionele veiligheid van het kind. Hierdoor krijgt het kind de kans om in een veilige omgeving op te groeien tot een zelfbewuste, zelfstandige en gelukkige volwassene. Met Marcato Coaching streef ik die emotionele veiligheid van kinderen na, want gelukkige kinderen zijn kinderen die emotioneel veilig opgroeien.

Heb jij ook wel eens een niet-pluis onderbuikgevoel? Neem dit gevoel serieus en kom in actie. De kans is groot dat je met jouw actie een kind kunt redden van een ongelukkige toekomst. Hoe mooi is dat?!

Wil jij meer weten over welke stappen je kunt ondernemen als je een niet-pluis onderbuikgevoel hebt? Neem gerust contact met me op. Wil je meer weten over wie ik ben? Kijk dan op deze pagina.